دولت بیشتر ادا در می آورد | سال سختی پیش رو داریم

مرتضی افقه تحلیلگر اقتصادی در گفت‌وگو با روزنامه اینترنتی فراز، با اشاره به تغییر واحد ارزی دلار به یورو در بودجه ۱۴۰۳ گفت: «برای اسناد حسابداری خود می‌خواهند این کار را انجام بدهند. به دلیل اینکه در عرصه بین‌المللی نفت هنوز با دلار فروخته می‌شود. بنابراین، می‌خواهند مدعی شوند از دلار قطع ارتباط کردیم و می خواهیم فصل جدیدی در اقتصاد آن هم با یورو باز کنیم. ولی آنچه در عمل اتفاق می افتد این است که ارز را به صورت دلار دریافت می‌کنند. به دلیل اینکه معاملات بین‌المللی نفت دلار است. بنابراین، تغییر چندانی در اصل مبادله انجام نمی‌شود و این دلاری که اینها آوردند تبدیل به یورو در بانک‌های جهانی می‌کنند، معادل یورویی را در حساب و کتاب خود اضافه کنند.»

او تصریح کرد: «در حال حاضر دلار تسلط دارد و همه پذیرفته‌اند ولی متاسفانه ایران دارد ادا درمی‌آورد. مطمئن باشید تبدیل دلار به یورو شدنی نیست اگر هم باشد بسیار کوتاه و موقت است. وقتی همه کشورها نفت را با دلار مبادله می‌کنند، ایران نمی‌تواند بگوید به جای دلار یورو می‌خواهم. به دلیل اینکه معاملات رایج با دلارست اینها فقط دلار می‌توانند دریافت کنند و شاید در حساب و کتاب معادل یورویی را بنویسند.»

این استاد دانشگاه با اشاره به هدف دولت از این اقدام گفت: «صرفاً برای طرفداران خود دولت  است که بگویند وعده هایی که گفتیم را داریم عملیاتی می کنیم. همان گونه که در مورد حوزه‌های غیراقتصادی نیز این چنین عمل می‌کنند. این امر شدنی است و فقط بخاطر اینکه به طرفداران خود بگوید ما رابطه خود را با دلار قطع کردیم، چنین کاری را انجام دادند.»

افقه تصریح کرد:« تغییر دلار به یورو کاملا سوری هست و عملیاتی نمی‌شود. پول خود را بخواهند از کشورهای مربوطه بگیرند باید به دلار مبادله کنند، مگر اینکه با کشورهایی همچون چین جداگانه توافق کنند که آنها یوهان می‌دهند، نه یورو. آنها فقط از کشورهای اروپایی یورو می‌گیرند. به دلیل اینکه آنها یورو دارند. به هر کشور دیگری نفت بفروشند معمولاً دلار دارند و دلار ردوبدل می‌شود.»

افقه در پاسخ به این پرسش، در بودجه سال آینده افزایش حقوق‌ها نیز اضافه شده است.با توجه به تورمی که داریم این افزایش حقوق همخوانی با تورم دارد بیان کرد: «بودجه سال آینده بودجه خیلی سختی برای مردم است. حقوق‌ها نصف تورم افزایش پیدا کرده است. با افزایش ۱۸درصدی همچنان قدرت خرید مردم با وجود ۴۶ درصد تورم بیش از ۲۹ درصد قدرت خرید مردم کم می‌شود. به رغم اینکه امسال نیز افزایش حقوق‌ها را هم دارند.»

او در ادامه پاسخ داد: «از سوی دیگر مالیات ها را دولت افزایش داده است به خصوص برای حقوق‌های ۳۰-۴۰ تومان به بالا که منظور حقوق‌بگیران نجومی که مفت‌خوری می‌کنند، نیست. بلکه کسانی که حقوق آنها به این مرحله رسیده افرادی که با تجربه یا متخصص هستند که حضور آنها ضروری است. دولت ۱۸ درصد حقوق این‌ها را زیاد کرده و۳۰ درصد از آنها مالیات کم می‌کند. باز هم ۱۲ درصد از این طریق بیشتر از جیب این‌ها درمی‌آورد.»

این استاد دانشگاه متذکر شد: «نکته دیگر که باعث افزایش فشار بر مردم است وجود تورم و تداوم تورم ۴۶ درصدی که یک مالیات پنهان دیگری دولت از مردم می‌گیرد. چون تورم نتیجه بی‌تدبیری‌های دولت است و در ادبیات اقتصاد، تورم نوعی مالیات پنهان از مردم است.»

او بیان کرد: «سال آینده انتخابات سندیکا را داریم و احتمال انتخاب شدن جمهوری‌خواهان به خصوص ترامپ را نظرسنجی‌ها مشخص کردند. اگر این اتفاق افتد همین مختصر نفتی که می‌فروشیم و مراوداتی که با کشورهای دیگر داریم با فشار جمهوری‌خواهان کم خواهد شد. فشار بیشتر به این دلیل که اگر آنها بر سرکار بیایند فشار بیشتر خواهد شد و دولت ما از لحاظ درآمدی بیشتر در تنگنا قرار می‌گیرد.»

افقه در خصوص افزایش قیمت دلار تا اخر سال گفت: «امسال هنوز نشانه ای نمی‌بینم. بر اساس روند تحولات سیاسی در جهان و در داخل احتمال شوک را در نرخ دلار نمی‌بینم. با توجه به اینکه روز به روز کسری بودجه  بیشتر خود را نشان می‌دهد و همانطور که آقای منظور رییس سازمان برنامه وبودجه گفتند در ۶ ماه اول کسری بودجه زیادی داریم، چون منبع دیگر دولت برای تامین این کسری ندارد. به نظر من، تا پایان سال با استقراض دولت از بانک مرکزی و افزایش نقدینگی احتمالاً افزایش دلار خواهیم داشت ولی در سال آینده با نظرسنجی‌هایی که در آمریکا مشاهده شده، در نوامبر که انتخابات انجام می‌شود احتمالاً تلاطم در قیمت ارز را داریم ولی اینکه افزایش یابد بستگی دارد نظرسنجی‌ها احتمال پیروزی جمهوری‌خواهان را بدهند یا خیر. اثر روانی این موضوع در بازار ارز وجود دارد.»

این استاد دانشگاه در پایان با اشاره به پیامدهای دو برابر شدن مالیات در بودجه بیان کرد: «اینکه درآمدهای نفتی را کاهش داده یک نوع واقع‌بینی که مثبت است. دولت امسال فهمید آن میزانی که پیش بینی می‌کرد تحقق نیافته است اما اینکه مالیات را افزایش داده موجب تشدید رکود می‌شود. گرچه می‌تواند اثر کاهش تورمی هم داشته باشد. ولی وقتی مردم را فقیر کنید پولی ندارند که در بازار تقاضا کنند و یا افزایش دهند که موجب تورم شود. اما رکود ایجاد می‌شود. یعنی جنس در انبارهای کارخانه‌ها می‌ماند. به دلیل اینکه تقاضا کم می‌شود با توجه به اینکه درآمد مردم به شدت کم می‌شود و این افزایش رکود موجب افزایش بیکاری می‌شود که تقاضا را کم می‌کند و موجب تشدید رکود می‌شود. نگرانی از این است که ما را در چرخه رکود و درآمد پائین مرتب نگه دارد.»